Veganlık, her türlü hayvan sömürüsüne karşı canlı eşitliği ve canlı yaşamına saygıyı savunan bir hayat görüşüdür. Bu nedenle, bir vegan diyeti sadece hayvan etini değil, hayvan kaynaklı tüm ürünleri dışlar. Bunlara süt ve süt ürünleri, jelatin, bal, karmin, pepsin, albümin, peynir altı suyu, kazein ve bazı D3 vitaminleri de dahildir. İpek, yün, deri, kürk veya süet içeren giyim eşyalarını satın almaktan kaçınırlar. Ayrıca sirkler, hayvanat bahçeleri, rodeo, at yarışları, horoz dövüşleri, boğa ve deve güreşleri ve eğlence için hayvanların kullanımını içeren diğer etkinliklerden uzak durmaya çalışırlar.
Vegan ne demek? Nedir? Vegan ve vejeteryan farkı nedir?
VEGANLIK İLK NE ZAMAN ORTAYA ÇIKTI?
Vegan kelimesi 1944 yılında The Vegan Society'nin kurucularından da olan Donald Watson tarafından ortaya atıldı. Donald Watson veganlığı şu şekilde tanımlıyordu: “Veganlık hayvanlar alemine dair sömürü ve zulmün tüm biçimlerini dışlamanın ve yaşamı gözetmenin yoludur. Et, balık, kümes hayvanı, yumurta, bal, hayvansal süt ve türevlerini dışlayıp bitkiler aleminin ürünleriyle yaşamayı ve tamamen ya da kısmen hayvanlardan üretilen tüm ticari malların alternatiflerini kullanmak şeklinde pratiğe dökülür."
Vegan kelimesi daha sonra 1979 yılında The Vegan Society tarafından şu şekilde tanımlandı:
Veganlık hayvanların gıda, giyim ya da başka amaçlarla maruz kaldıkları sömürü ve zulmün her türlüsünden -uygulanabilir olan en mümkün mertebede- kaçınan ve buna ek olarak insanların, hayvanların ve çevrenin yararına, hayvan kullanımı içermeyen alternatiflerin geliştirilmesini ve kullanımını destekleyen felsefe ve yaşam biçimidir. Beslenme söz konusu olduğunda, hayvanlardan tamamen veya kısmi olarak elde edilen ürünlerin reddedilmesini ifade eder.”
Vegan ne demek? Nedir? Vegan ve vejeteryan farkı nedir?
VEGANLAR NE YERLER?
Vegan beslenenlerin bitkisel besin tercihleri de farklı inanışlara göre şekilleniyor. Bazı veganların beslenmesinde sadece sebze, meyve, tahıl ve kuru baklagiller yer alırken bazıları sadece tahıl ürünleriyle beslenir. Yalnızca meyve ve botanik olarak meyve sayılan sebzelerle beslenen gruplar var. Veganlar genellikle aşağıdaki besinleri tüketirler.
Nohut, mercimek, bezelye, fasulye, barbunya, sebzeler, tüm yeşil bitkiler, soya ürünleri, işlem görmemiş kuruyemişler (ceviz, fıstık, badem, fındık vb.), kuru meyveler, bitkisel yağlar (zeytin ve zeytinyağı, keten tohumu yağı, ceviz yağı, fıstık yağı, fındık yağı), tahıllar (pirinç, yulaf, kinoa, kuskus, bulgur, mısır vb.), bitter çikolata, tofu, soya ürünleri vegan beslenmenin vazgeçilmezleri. Fakat yalnızca hayvansal gıdalardan elde edilen B12 ve D vitaminlerini takviye olarak dışarıdan almak gerekir.
VEGAN VE VEJETERYAN ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?
Veganlar ile vejetaryenler arasındaki en büyük fark veganların et ve et ürünlerine ek olarak süt ürünleri de tüketmemeleridir. Veganlar genelde deriden üretilmiş giysileri de giymezler. Yün, ipek ve tüyden yapılan ürünleri de kullanmazlar. Vejetaryenler hayvan eti yemezler. Veganlar ise hem hayvan eti yemezler hem de süt ürünleri tüketmezler.
Vejetaryenler et, balık veya kümes hayvanlarını yemezler fakat peynir, yumurta, yoğurt veya süt gibi süt ürünlerini tüketirler. Vejetaryen olmak için pek çok neden vardır ve bu yüzden bir kimsenin altrüizm yani sosyal fedakarlıktan mı yoksa başka sebeplerden mi vejetaryen olduğunu kestirmek zordur. Örneğin bazıları sırf sağlık sebeplerinden dolayı et yemeyi bırakır. Lakto vejetaryenler et yemezler, süt ürünleri tüketirler fakat potansiyel bir yaşama son verme ihtimalinden dolayı yumurta da yemezler. Ovo vejetaryenler ise süt ürünleri tüketmezler ama yumurta yerler. Lakto ovo vejetaryenler ise hem yumurta hem de süt ürünleri tüketirler. Hangi tür vejetaryen olunacağına bireysel inanışlar ve sağlık gibi etkenler yön verir. Bazen sadece etik olarak bu türden bir seçim yapılır ve bazen de sadece diyet amaçlı vejetaryen olunur.
Bir vegan kişisel standartlarını başka hayvanların haklarını çiğnememek için sınırlar. Veganlar et yememenin ötesinde süt ve süt ürünleri de tüketmezler ve ayrıca hayvanlar kullanılarak yapılan her türlü giysiyi, ürünü kullanmayı reddederler. Genel olarak veganların bakış açısı hayvanların insanlar tarafından yok edilmemesi gerekliliği noktasındadır. Ayrıca yaşam hakkına sahip hayvanların insanlar tarafından ticari meta haline getirilmesi veganlar tarafından etik ve ahlaki bulunmaz.
What is vegan and vegetarian nutrition? What are the differences between them?
The biggest difference between vegans and vegetarians is that vegans do not consume dairy products in addition to meat and meat products. Vegans generally do not wear clothes made of leather. They also do not use products made from wool, silk and feathers. Vegetarians do not eat meat. Vegans, on the other hand, do not eat animal meat or consume dairy products.
Vegetarians do not eat meat, fish or poultry, but consume dairy products such as cheese, eggs, yogurt or milk. There are many reasons for becoming a vegetarian, and therefore it is difficult to predict whether someone is vegetarian due to altruism, social sacrifice or other reasons. For example, some stop eating meat for health reasons only. Lacto vegetarians do not eat meat, consume dairy products, but do not eat eggs because of the possibility of ending a potential life. Ovo vegetarians do not consume dairy, but they eat eggs. Lakto ovo vegetarians consume both eggs and dairy products. Factors such as individual beliefs and health shape which type of vegetarian to be. Sometimes this type of choice is made only ethically, and sometimes vegetarian only for dietary purposes.
A vegan limits its personal standards so as not to violate the rights of other animals. Vegan people do not consume milk and dairy products other than eating meat, and they also refuse to use all kinds of clothes and products made using animals. In general, the viewpoint of vegans is that animals should not be destroyed by humans. In addition, it is not ethical and moral for vegans to turn animals that have the right to life into a commercial commodity by humans.
Vegetarians do not eat meat, fish or poultry, but consume dairy products such as cheese, eggs, yogurt or milk. There are many reasons for becoming a vegetarian, and therefore it is difficult to predict whether someone is vegetarian due to altruism, social sacrifice or other reasons. For example, some stop eating meat for health reasons only. Lacto vegetarians do not eat meat, consume dairy products, but do not eat eggs because of the possibility of ending a potential life. Ovo vegetarians do not consume dairy, but they eat eggs. Lakto ovo vegetarians consume both eggs and dairy products. Factors such as individual beliefs and health shape which type of vegetarian to be. Sometimes this type of choice is made only ethically, and sometimes vegetarian only for dietary purposes.
A vegan limits its personal standards so as not to violate the rights of other animals. Vegan people do not consume milk and dairy products other than eating meat, and they also refuse to use all kinds of clothes and products made using animals. In general, the viewpoint of vegans is that animals should not be destroyed by humans. In addition, it is not ethical and moral for vegans to turn animals that have the right to life into a commercial commodity by humans.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder